Bagri Kuchay Kausak Amarun     The anaconda that lived in catfish lake 

   

Ñaupa uraspi shuk ruku yaya Aguaricu patay kawsak maka.  Kushma runami.  Kuna paywa churi ruku mari.  Chara kawsan.  Purij aka chi ruku yaya yaku uraita yaku anakma.  Chi uras Aguaricui shuk atun amarun tiaka.  Chasna purik aka.  Paywa wasi Bagri Kuchay tiaka, jaka ukui.  Chi kushma runa amarun purishkara riparasha payta katimuka rikungawa mayta rin amarun.

Washalla katimuka patamanda amarun wasigama, jaka ukui.  Chi shuk gustu campana tiaka, wamburisha, gustu uyarika: “tin, tin, tin.”  Kasnallara piñas awai shuk aswayuj tinaja shayaka.  Supay aswami.  Chita rikusha kuti tigramushka paywa wasira chi runa. 

Kuti kuchama paktamuka, pishkugunara wanchingawa, ashkami tianawka: ima samis lora, tukuy pishkuguna, aychas.   Pay illapajpi mana wañunuka pishkuguna.  Shuk kuti illapashka washai chi lora wañuka. Wañusha tinaja rayay urmaka chi lora.  Chi pishkuguna sacha runawak anawka.  Cushma runa pishkura maskangawa amarun wasii ikuka.  Randi pishku ña chingarishka.  Illaka tinaja mayanlla. 

Chibi yarkay tukusha, upinaypi, ruku yaya makira satika aswa mangay llapisha upingawa.  Chasna rajpi randi tinaja paywa makira arkaka.  Mana ushaka kuti llushpingawa.

Shu ratu washa sacha runa shamushka.  “Ima rasha satikangui?” nika.
“Yarkajpi satikani,” randi ruku yaya kutipaka.

Chita uyasha sacha runa cushma runara upichika.  Upichisha chingachika chi Kushma runara.  Yaku ukuma pushaka.  Chibi llakta kwinta, Quito kwinta rikurika, ashkami carrogunawa, trenwa, gustu tiendaguna, tukuy, tukuy tiaka.  Chivi yakuruna llakta maka.  Ashkami amarun tianawka.  Urku, urku taukarisha.  Yakuruna kushma runara pasiachika.  

Chasna pasiachijpi, chirichika chi runawa.  Shinajpi shu amarun payta pushaka awama kunichingawa.  “Mas kayway, mas kayway,” nika Kushma runa.   Amarunda umachika, pulayagama pushasha.  Pulayai paktasha, dzaslla saltasha, saulira apisha amarun umara pitica.  Amarunda wañuchika.

Chivi kishpika ña chi runa.

Chi urasmanda Aguariku yaku mansuyaka ninun.  Ñaupa yapajta wanchij yaku maka.    Runa canuara ashka tigrachisha, runagunara wañuchisha Dibinu punguy sirisha sakirika, wañushka.

Chi pambay ima tunus ashkami simayuka, tukui chi samillara iñaka.

​

​

Tapuna       Iyarisha cutipasha rimangui.

​

Ima rashara chi tukui sami pishkuna, aichas tiaka chi panbai?

 

Kan rikukpi Cushma Runa imarashara chingarika?

Sacha runa paita aswara upichishkamanda chingarishka 

 

Imasnara rikurika yaku ukuma?

 

Imara iñaka amarun wañushka pambai.  Imara sakika pai.

Tukui sami simayuka iñanuka chi pambai

Ñaupa Aguaricu Yaku imasnara aca? 

Amarun wañujpi Aguaricu yaku imasnara tukuka?

Aguaricu Yaku mansuyachishka.

 

Urku supai wañushkamanda Napo yaku imasnara tukuka?

Aguaricu yacu cuinta Napu Yakus mansuyachishka.